KARŞIYAKA STADI
(KarşıyakaLIFE Eylil 2014 sayısında yayınlanmıştır)
Futbolun en
önemli öğelerinden biri taraftar, diğeri de stattır. Karşıyaka Spor Kulübünün
(KSK) 102 yılı biten geçmişine baktığınızda bu iki ögeyi hep başta görürsünüz.
Karşıyaka taraftarı semtinden kopmadan büyümüş bir taraftardır. Değil
Türkiye’de dünyanın neresine giderseniz gidin karşılaşacağınız bir KSK
taraftarı size futbol, basketbol veya voleybol takımından söz ederken mutlaka
cümlelerinde Karşıyaka semti de geçer. Bu cümleler içinde geçen, bir de
Karşıyaka Stadıdır. Karşıyaka Stadı, sadece futbol oynanan bir alan değildi.
İçinde spor salonu, atletizm pisti, tenis kortları, açık basketbol sahaları,
KSK yönetim ofisleri, ön tarafında mendirek ve kayıkhanesi ile yelken sporuna
da hizmet veren bir spor kompleksiydi. “di” diyorum, şu anda kayıkhane, tenis
kortları, eskimiş ve her an çökecek gibi duran spor salonu bir kenara
bırakılırsa, futbol sahası ve tribünleri bakımsız. Hatta bir köy merası bile
sahadan daha düz ve yeşildir. Bir yandan 30 yılı aşkın süredir o statta her
hafta minyatür kale futbol oynayan, diğer yandan yılardır KSK’de yöneticilik
yapma onuruna erişen bir Karşıyakalı olarak bazı tespitlerim de var.
Ocak 2014’de
buraya Karşıyaka Stadı yapımı için Gençlik Spor Bakanlığı ihaleye çıktı ve
15.000 kişilik stat için düğmeye basıldı. Biraz oldubitti ile bu günlere
gelindi. Bir yandan Ankara “buraya stat yapacağız” derken, yerel ve büyükşehir
belediyeleri “hayır yapmayın Örnekköy’de biz yer tahsis ettik oraya yapılsın”
diyor. Ve kayıkçı kavgası sürüp giderken en büyük yarayı Karşıyakalı ve
Karşıyaka Spor Kulübü alıyor. Bir de stadı kullanan bir kesim ile stat
çevresinde oturanların muhalefeti var. Herkes
kendi açısından haklı, fakat ortak bir yol bulunmalı. Ne yazık ki bu ortak
yolu, ortak aklı bulmakta, diyalogda zorluk yaşıyoruz. Bunda en önemli etki
siyaset maalesef. Olayın siyasi malzeme yapılması sporun tarafsızlığı ile bağdaşmıyor.
Karşıyaka Stadının Tarihi
Emektar Karşıyaka Stadının geçmişi Erkan Serçe ve
Enis Berber’in Karşıyaka Tarihi kitabında şöyle anlatılıyor; KSK Yönetim
Kurulu, 4 Şubat 1931 günü yaptığı toplantıda, İsmet Paşa Bulvarı (Çamlık
Sokağı) üzerindeki bir arazinin, İzmir Belediyesinden satın alınmasını
kararlaştırmıştı. Ancak söz konusu arazinin gerçek sahibinin Milli Emlâk
İdaresi olduğu, CHP tarafından satın alınmış, spor sahası yapılması
kararlaştırılmıştır" diyen bir gazete haberinden anlaşılmaktadır. Orman Fidanlığına
bitişik ve 22.000 metrekare büyüklüğünde olan arazinin, CHP’ye maliyeti 1600
küsur liraydı. Karşıyaka Stadı, Yeni
Asır'ın manşet yaptığı üzere, "Partinin Gençliğe Armağanı" idi. 12
Haziran 1937 günü temel atma töreni gerçekleştirildi. Temel atma töreninden on
ay sonra 1938 Nisanında, stadın tesviyesi bitmek üzere ve kulüp binası
inşaatına başlamak için ise, Türk Spor Kurumu'nca hazırlanmış planlar
bekleniyordu. Cumhuriyet Bayramı'nda açılması düşünülen Karşıyaka Stadı'nda
dönemin Aydın Milletvekili ve Türk Spor Kurumu Başkanı olan Adnan Menderes
incelemelerde bulunmuş ve Türk Spor Kurumundan kulüp binası için 8000 liralık
ödeme çıkartmıştı. Statta 400 metrelik koşu yolu, atletizmin tüm dalları için
uygun yerler, bir futbol sahası ve kapalı bir salon, güreş, voleybol ve
basketbol yerleri, kadın ve erkek sporcular için ayrı duş ve soyunma yerleriyle
kulüp yönetim kuruluna ve levazıma ait odaları içermesi planlandı. CHP, 6 Ekim
1938 Perşembe günü, Beyler Sokağı'ndaki binasında, Karşıyaka'daki stat
yapılacak kulüp binası ile spor salonunu, 19.752 lira 35 kuruş keşifname
üzerinden açık eksiltme ile ihale etti. Bu duyurudan bir yıl sonra, 30 Ekim 1939 günü saat 14.00'te
Karşıyaka Stadı, Altay ile KSK arasında bir futbol maçı ve çeşitli güreş
müsabakalarının yapıldığı resmi bir törenle açılmıştı. Bir buçuk yıl sonra, CHP
Genel Sekreterliği'nin verdiği (nedenini bilemediğimiz) bir karar gereği Karşıyaka
Stadı, Beden Terbiyesi İzmir Bölge Müdürlüğü'ne devren satılmıştı. 1952 yılında
tel örgüler, 1971 yılında, 950.000 lira harcanmak suretiyle 4.000 seyirci
kapasiteli modern bir stat haline getirilmişti. 1997 yılına gelindiğinde
dönemin KSK Başkanı Ünal Kamalı, kulübün hizmet binası ile yelken, tenis ve
futbol tesislerinin kendilerine devredilmesini istemiş ve 49 yıllığına kiralama
işlemi yapılmıştır. Bir mahkeme kararı
nedeniyle ertesi yıl geçerliliğini yitirdiği anlaşılan (49 yıllık) bu kira
kontratından sonra KSK, Onursal Başkan Selçuk Yaşar'ın önerisiyle hazırlanan
"KSK Plaza ve Stat Projesi" için, Burhan Özfatura'nın İzmir Belediye
Başkanı olduğu süreçte imar planında tadilat yaptırmışsa da; 2001 yılından
itibaren bina ve tesislerinde işgalci konumuna düşmüş, üstelik borçlarını
ödeyememişti. Tesisler 2005 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesince Üniversite
Spor Oyunları (Üniversiade) için bakım ve onarımdan geçirildi. Yine aynı yıl
çıkan 5340 sayılı kanunun, "En az üçü olimpik olmak üzere, 6 branşta
faaliyet gösterip liglere katılan spor kulüpleri kullandıkları tesisleri
GSGM'den bedelsiz devralabilir" şeklindeki maddesi, 2007 yılında yönetimi
harekete geçirdi. 5 Ocak 2010 günü, Beden Terbiyesi İzmir İl Müdürlüğü ile KSK
arasında, İzmir Valiliği'nde imzalanan bir protokolle Karşıyaka'daki beş
dönümlük alandaki tesisler; bir çim saha, bir tartan pist, hakem ve soyunma
odaları, çok amaçlı salon ve 5.000 kişilik tribün; yelken şubesinin kullandığı
sahildeki alan (kayıkhane-mendirek); tenis şubesinin kullandığı bir kapalı
sentetik ve üç açık tenis kortu; sosyal tesisler, bir lokal, 120 metrekarelik
restoran ve 400 metrekarelik idari büro, 10 yıl süreyle bedelsiz olarak kulübe
devredildi. Buna karşılık KSK, GSGM'ne biriken yaklaşık 600 bin liralık borcunu
ödedi. Bu yılarda dönemin Karşıyaka Belediye Başkanı Cevat Durak zemini suni
çim yapıp, seyirci kapasitesini de arttırmak için bir proje sundu. Bu proje de Atletizm
federasyonuca gülle ve cirit atılamayacağı gerekçesi ile ret edildi (O gün bu
gün ben Karşıyaka stadında bir tek güleci ve ciritçi görmedim). O gün bu proje
uygulansaydı belki de bu gün farklı konular konuşur olacaktık.
Yeni Proje
Karşıyaka stadı ve tesisler hem kullanım hem de
eskiliği açısından yenilenmesi kaçınılmaz durumda. Projenin kulüp binası,
kapalı salon ve yelken şubesinin de ihtiyaçlarına cevap vermesi bana göre en
iyi çözüm olacaktır. İhalesi sonuçlanan projede, kulüp binası ve kayıkhanenin
bulunduğu bölüm yıkılarak biri dört katlı KSK ve Gençlik Spor İl Müdürlüğünün idari
kullanımına sunulacak, diğeri ise beş katlı gelirin KSK ve Gençlik Spor İl
Müdürlüğü ile paylaşılacağı gelir getirici bina tasarlanmıştır. Stat 15.000
kişilik tamamı kapalı tribünden oluşmaktadır. Bu şekli ile KSK gerek kiradan
gerekse stattan yıllık azımsanmayacak bir gelire kavuşacaktır.
Endüstriyelleşme günümüzde hergün
daha çok kendini kabul ettiren bir gerçek. Bu futbol için de geçerli. Birçok
taraftar grubu ise buna karşı. Futbolun duygusallığını, tribün kültürünü yok ettiğine inanılıyor. Diğer yandan statlar
kulüplerin bir gelir kapısı. Bu noktada yöneticilerin gelir ararken taraftarı
da üzmeden bir çözüm üretebilmesi önemli. Yeni stat bu konuda bir fırsat. Bir yandan
numaralı koltuk ve VIP localar ile gelir yaratırken, yandan cefakâr taraftar
için tüm dünyada uygulanan koltuksuz tribün bölümleri yani “safe standing”
tasarlanarak planlanmalı. Unutulmamalı ki her taraftarın kombine almaya gücü
yetmeyebilir fakat her taraftarın KSK’yi izlemeye hakkı var. Bu yüzden
kombinesi olmayan taraftarlarında stadyuma gelebilmesi için her maça bilet
satmak gerekmektedir. İşte proje revize edilirken, özellikle Karşıyaka Voleybol
altyapısı için bir kapalı salon, safe standing yani koltuksuz tribün ve deniz
tarafında yelken şube için modern bir kayıkhane ve mendirek unutulmamalıdır. Diğer
yandan Tenis şube için Mavişehir’de yeni bir alan ivedilikle bulunmalıdır.
Gelelim stat yapılınca yaşanacak
insan ve trafik kalabalığına. Bu konuda görüşler farklı. Bu çevrede yaşayanlar
taraf olduğu için düşünceleri farklı olabilir. Dünyanın her şehrinde, o kentin
kalbinde şehir statları var. Bu statta İzmir derby’leri zaten İl Güvenlik
Kurulu kararı ile oynanmaz. Yılda özel ve kupa maçları dâhil 20 hafta maç olur.
Karşıyaka taraftarı araba ile maça gelmez. Trafik sıkışıklığı her Çarşamba
Bostanlı Pazarında yaşanan kadar olur o da 3 saati geçmez. Çevre esnafı
kazanır. Son öz olarak; Karşıyaka taraftarı aşk’ın taraftarıdır. kArŞıyaKnın
içinde AŞK vardır. Karşıyakalı stadını istiyor. İster Karşıyaka’ya, ister
Örnekköy’e, ister Mavişehir’e. Bu stat
AŞK’ın mabedi olmalıdır.
Yorumlar